Nấm thơm ngon, bổ dưỡng nhưng không phải loại nào cũng an toàn. Phân biệt nấm lành và nấm độc là điều cần thiết để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi rủi ro.
Phân biệt nấm lành và nấm độc có thể rất nguy hiểm nếu bạn không có kiến thức chuyên môn. Dù bạn có yêu thích món nấm hay không, việc trang bị kiến thức về nấm độc luôn cần thiết để bảo vệ bản thân và gia đình.
Thế nào là nấm độc?
Cách phân biệt nấm lành và nấm độc
Nấm độc có thể là nấm chứa độc tố tự nhiên hoặc nấm ăn được nhưng mọc ở môi trường ô nhiễm, như gần nhà máy hóa chất. Việc ăn phải nấm độc có thể gây ngộ độc nghiêm trọng, thậm chí tử vong.
Ngộ độc nấm thường xảy ra do ăn nấm mọc tự nhiên, ví dụ như trong rừng, ngoài ruộng, vườn nhà hay chuồng trại. Ngược lại, nấm được nuôi trồng hiếm khi gây ngộ độc.
Phân biệt nấm lành và nấm độc
Nhìn bằng mắt
Nấm độc có màu sắc rực rỡ
Nấm độc thường sở hữu vẻ ngoài rực rỡ với màu sắc sặc sỡ, đa dạng và nổi bật. Mũ nấm thường có những đốm màu đen, đỏ, trắng… nổi lên, kết hợp với hoa văn độc đáo như vằn, hạt, vảy, màu tạp, rãnh, vết nứt hay vòng quanh thân.
Nấm độc thường có nhựa chảy ra khi bẻ gãy.
Ngửi bằng mũi
Nấm độc thường có mùi cay, hắc hoặc đắng nồng nặc khi bẻ, tuy nhiên một số loại nấm độc vẫn có thể mang mùi thơm nhẹ, vì vậy bạn cần cẩn trọng khi hái nấm rừng.
Nấm ăn ngon thường có mùi thơm dịu nhẹ hoặc không mùi, tạo cảm giác dễ chịu khi thưởng thức.
Thử nghiệm biến màu
Cách thử nghiệm nấm độc
Để kiểm tra nấm độc, bạn dùng phần trắng của hành lá chà xát lên phần mũ nấm. Nếu thân hành chuyển sang màu xanh nâu, nấm đó có độc. Ngược lại, nếu màu sắc không thay đổi, nấm an toàn để ăn.
Để kiểm tra nấm độc, bạn có thể dùng đũa hoặc thìa bạc. Nếu vật dụng này bị đổi màu khi tiếp xúc với nấm, có thể đó là nấm độc.
Để kiểm tra nấm độc, nhỏ một ít sữa bò tươi lên mũ nấm. Nếu sữa vón cục, rất có thể nấm đó có độc.
Ngộ độc nấm có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, chóng mặt, mờ mắt… Nếu nghi ngờ bị ngộ độc, cần lập tức đưa người bệnh đến bệnh viện gần nhất và mang theo mẫu nấm để xác định loại nấm.
Dấu hiệu ngộ độc
Ngộ độc nấm có thể biểu hiện sớm hoặc muộn, tùy theo loại nấm và mức độ nhiễm độc.
Biểu hiện thường xuất hiện từ 30 phút đến 2 giờ sau khi ăn, trường hợp nặng nhất có thể kéo dài đến 6 giờ.
Triệu chứng xuất hiện chậm, từ 6 đến 40 giờ sau khi ăn, thường là khoảng 12 giờ.
Tùy loại nấm, mức độ ngộ độc khác nhau. Sau 20-30 phút, nạn nhân có thể xuất hiện các triệu chứng như nôn nao, khó chịu, đau bụng dữ dội, nôn ra máu, tiêu chảy nhiều lần, phân có mùi tanh hôi, mệt lừ, lạnh toát, nổi mẩn đỏ. Trường hợp nặng có thể dẫn đến co giật, hôn mê.
Ngộ độc nặng thường có triệu chứng xuất hiện chậm, tiềm ẩn nguy cơ tử vong.
Sơ cứu khi bị ngộ độc
Sơ cứu khi bị ngộ độc nấm độc
Nếu bệnh nhân trên 2 tuổi, tỉnh táo, chưa nôn nhiều, hãy cho uống nước và gây nôn bằng biện pháp cơ học trong vòng vài giờ sau khi ăn nấm (tốt nhất là trong giờ đầu tiên).
Uống than hoạt tính với liều lượng 1 gram cho mỗi kg trọng lượng cơ thể.
Cung cấp đầy đủ nước cho người bệnh, Oresol là lựa chọn tối ưu.
Nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ kịp thời.
Khi người bệnh hôn mê, co giật, hãy đặt họ nằm nghiêng để đảm bảo đường thở thông thoáng.
Khi người bệnh thở yếu hoặc ngưng thở, hãy thực hiện hà hơi thổi ngạt hoặc hô hấp nhân tạo bằng các phương tiện cấp cứu có sẵn.
Nên ở lại bệnh viện trong 1-2 ngày đầu sau khi nhập viện, dù các triệu chứng ngộ độc đã hết để theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe.
Trong trường hợp ngộ độc biểu hiện muộn, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế tuyến tỉnh trở lên có khả năng hồi sức tích cực để được điều trị kịp thời.
Tránh ngộ độc nấm
Chỉ nên ăn nấm bạn biết chắc chắn an toàn, tránh hái nấm dại không rõ nguồn gốc để bảo vệ sức khỏe.
Để đảm bảo an toàn, nên luộc nấm (dù tự hái hay mua) qua nước sôi trước khi chế biến nhằm loại bỏ độc tố tiềm ẩn.
Uống rượu khi ăn nấm, dù là nấm trồng hay nấm dại, đều có thể nguy hiểm. Một số loại nấm dại không độc nhưng khi kết hợp với rượu, thành phần của nấm sẽ phản ứng hóa học tạo ra độc tố. Rượu cũng làm tăng độc tính của nấm độc, gây nguy hiểm cho sức khỏe.
Sau khi ăn nấm, nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng khó chịu nào, hãy đến cơ sở y tế ngay lập tức. Nên áp dụng các biện pháp sơ cứu phù hợp để giảm nhẹ tình trạng ngộ độc trước khi đưa đến bệnh viện.
Nấm là món ăn ngon, giàu dinh dưỡng và dễ chế biến. Tuy nhiên, không phải loại nấm nào cũng an toàn. Để tránh ngộ độc, hãy cẩn trọng khi hái hoặc mua nấm, chỉ sử dụng những loại nấm đã được xác định rõ ràng là ăn được.
Nấm tươi ngon, chất lượng cao – chỉ có tại đây!
