Bánh Giầy hay Bánh Dầy: Gọi thế nào mới đúng?

“Bánh giầy” hay “bánh dầy” – từ nào đúng? Để sử dụng từ ngữ chuẩn xác, hãy cùng tham khảo những dẫn chứng này nhé!

Bánh giầy hay bánh dày? Câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại khiến nhiều người băn khoăn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về hai thuật ngữ này, đồng thời đưa ra những dẫn chứng để bạn sử dụng từ ngữ chính xác nhất.

Bạn vẫn thường nghe người ta gọi là “bánh giầy” nhưng liệu đó có phải cách gọi đúng? Thực tế, tên gọi chính xác của loại bánh này vẫn còn nhiều tranh cãi. Hãy cùng khám phá câu trả lời và tìm hiểu về cách gọi đúng của món bánh dân dã này.

1Bánh giầy, bánh dày là gì?

Bánh giầy, món ăn truyền thống của người Việt, là biểu tượng của lòng biết ơn đối với tổ tiên và đất trời. Vào ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, bánh giầy được dâng lên để tưởng nhớ công lao dựng nước của các bậc tiền nhân.

Bánh giầy là món ăn truyền thống của người Việt, có hình tròn dẹt, được làm từ gạo nếp giã mịn. Bánh có thể có nhân đậu xanh, sợi dừa tạo vị ngọt hoặc mặn. Hai vùng nổi tiếng nhất về bánh giầy ở miền Bắc là làng Gàu phố Hiến (Văn Giang – Hưng Yên) và Quán Gánh (Nhị Khê – Thường Tín – Hà Tây).

2Sự tích bánh chưng bánh giầy

Truyền thuyết kể rằng, thời Hùng Vương thứ sáu, nhà vua muốn chọn người kế vị. Ông triệu tập các con, ra lệnh mỗi người phải dâng một món ngon vật lạ, độc đáo để cúng tổ tiên, qua đó thể hiện tài năng và lòng hiếu thảo.

Tiết Liêu, con trai thứ 18 của nhà vua, là người hiền lành, hiếu thảo và mất mẹ từ nhỏ. Được một vị thần yêu quý, Tiết Liêu được chỉ bảo về những bài học quý giá. Vị thần dạy chàng về sự quý trọng của hạt gạo, cách sử dụng hình tượng bánh để tượng trưng cho trời đất và công ơn cha mẹ, gieo mầm thiện lương trong tâm hồn chàng.

Theo lời thần linh, Tiết Liêu sáng tạo ra bánh chưng và bánh giầy để dâng lên tế tổ tiên. Vua cha nghe con kể về giấc mộng và ý nghĩa của hai loại bánh, vô cùng hài lòng. Ngài khen ngợi sự sáng tạo và tấm lòng hiếu thảo của Tiết Liêu, đồng thời quyết định truyền ngôi cho con trai.

Tết Nguyên đán, dân ta thể hiện lòng thành với tổ tiên, trời đất bằng tục lệ dâng lên những chiếc bánh chưng, bánh giấy thơm ngon.

3Bánh giầy hay bánh dày: Gọi tên đúng của món ngon truyền thống

Góc nhìn của chuyên gia về ngôn ngữ

Theo nhà ngôn ngữ học Trần Chút, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Văn Hiến, từ “bánh giầy” là biến âm của “bánh chì” trong tiếng Việt cổ. Chữ “ch” ngày xưa chuyển thành “gi” và âm “i” đổi thành “ây” sau này. Do đó, việc viết “bánh giầy” là chính xác.

Theo GS.TS Nguyễn Đức Dân (Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn, ĐH Quốc gia TP.HCM), cách viết “bánh giầy” là chính xác, dựa trên hướng dẫn của từ điển tiếng Việt. GS.TS Nguyễn Đức Tồn, Viện trưởng Viện Ngôn ngữ học, cũng đồng ý rằng chỉ có cách viết này là đúng, không có biến thể nào khác.

Theo từ điển tiếng Việt

Quan điểm trên được một số từ điển tiếng Việt ủng hộ. Theo Từ điển tiếng Việt tường giải và liên tưởng của tác giả Nguyễn Văn Đạm (NXB Văn Hóa – Thông Tin), bánh giầy là bánh làm bằng xôi giã thật mịn. Từ điển tiếng Việt của tác giả Minh Tân – Thanh Nghị – Xuân Lãm (NXB Thanh Hóa) bổ sung thêm: bánh giầy có hình tròn, dẹt và có thể có nhân đậu xanh.

Theo Đại từ điển tiếng Việt của tác giả Nguyễn Như Ý, bánh giầy được mô tả là loại bánh có hình tròn, màu trắng, dẻo mịn, làm từ xôi trắng giã nhuyễn, thường ăn kèm với giò chả. Từ điển này chỉ ghi nhận “bánh giầy” trong các tài liệu như Hội Khai Trí Tiến Đức (1931), Văn Tân (1994), Hoàng Phê et al. (2006),… và không có các biến thể như “bánh dày”, “bánh dầy”, “bánh giày”.

• “Nước xốt” hay “nước sốt” – cách viết nào đúng?

Bật mí bí kíp làm bánh đúc mặn chuẩn vị miền Nam thơm ngon, hấp dẫn. Cùng khám phá ngay!

Mặc dù thường được gọi là “Bánh Dầy, Bánh Giầy”, nhưng trong văn viết, cần tuân thủ chính tả chuẩn xác. Theo các nhà ngôn ngữ, cách viết đúng là “Bánh Giầy”, tránh các biến thể. Dù cách gọi thông dụng như thế nào, việc sử dụng từ ngữ chuẩn mực vẫn là điều cần thiết để giữ gìn nét đẹp của tiếng Việt.