Hàn the là chất cấm trong chế biến thực phẩm vì gây hại cho sức khỏe. Sử dụng hàn the có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như tổn thương gan, thận, rối loạn tiêu hóa và thậm chí ung thư.
Hàn the: Chất độc nguy hiểm ẩn trong thực phẩm. Tại sao bạn nên tránh xa nó?
Bạn đã từng nghe nói về hàn the nhưng chưa biết chính xác nó là gì và tác hại của nó đối với sức khỏe như thế nào? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chất độc hại này.
1Hàn the là gì?
Hàn the (Borax) là một hợp chất hóa học, dạng muối của axit boric, có màu trắng đục, không mùi, không vị. Nó dễ tan trong nước và sở hữu khả năng diệt khuẩn, nấm, khử mùi và tẩy rửa hiệu quả.
Hàn the, còn được biết đến với nhiều tên gọi dân gian như băng sa, bồng sa, nguyên thạch, hiện nay có nhiều tên thương mại khác nhau, phổ biến nhất là natri tetraborat hay sodium tetraborate.
2Hàn the: Ứng dụng và tác động trong đời sống
Hàn the, với khả năng diệt khuẩn, khử mùi và tẩy rửa hiệu quả, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như gia đình, công nghiệp và y học.
Trong gia đình
- Hàn the là chất độc hại, không nên sử dụng để diệt côn trùng. Thay vào đó, hãy sử dụng các loại thuốc diệt côn trùng chuyên dụng, an toàn cho sức khỏe con người và vật nuôi. Lưu ý, luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc diệt côn trùng nào.
- Bạn muốn nồi, chảo sạch bóng? Rắc chút hàn the lên, ngâm vài phút rồi rửa sạch với nước rửa chén. Vết dầu mỡ cứng đầu sẽ biến mất, trả lại cho bạn bộ nồi chảo sáng bóng như mới.
- Để loại bỏ nấm mốc, bạn chỉ cần pha hàn the với một ít nước, thoa hỗn hợp lên khu vực bị nấm mốc qua đêm. Sáng hôm sau, lau sạch chỗ nấm mốc bám.
- Tẩy sạch toilet dễ dàng: Rắc hàn the vào bồn cầu, để qua đêm, sau đó dùng cọ rửa. Bồn cầu sẽ sáng bóng như mới!
Trong công nghiệp
Hàn the có nhiều ứng dụng trong công nghiệp, từ sản xuất thủy tinh, men sứ, men tráng đồ sắt đến chế tạo bột giặt, chất tẩy rửa và thuốc diệt côn trùng.
Trong y học
Hàn the được sử dụng với liều lượng vừa phải để điều trị các vấn đề ngoài da như chàm, viêm da, viêm răng lợi và đau mắt bằng cách bôi, nhỏ mắt hoặc súc miệng.
Trong mỹ phẩm
Hàn the được sử dụng làm chất nhũ hóa, đệm và bảo quản trong một số sản phẩm chăm sóc cá nhân như dầu gội, kem dưỡng da, muối tắm, tẩy tế bào chết, …
Trong đồ chơi cho trẻ em
Slime, món đồ chơi được trẻ em yêu thích, thường được tạo ra từ hỗn hợp keo, hàn the và nước.
Trong thực phẩm
Hàn the là chất bảo quản giúp thực phẩm tươi lâu, giữ màu sắc bắt mắt và tăng độ dẻo dai. Tuy nhiên, đây là chất độc hại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, cần tuyệt đối tránh sử dụng.
3Hàn the: Nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe
Để tăng lợi nhuận, nhiều tiểu thương đã lạm dụng hàn the – chất có khả năng diệt khuẩn và chống nấm mốc – để tẩm ướp thực phẩm. Việc này khiến thịt, cá, giò chả… tươi lâu hơn, dẻo dai hơn nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng.
Theo bác sĩ Trương Hoài Anh, lạm dụng hàn the với liều lượng cao có thể gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe.
- Hàn the không dễ dàng đào thải hết khỏi cơ thể. Khoảng 30% lượng hàn the tích tụ trong các cơ quan nội tạng, gây nguy cơ ngộ độc cấp và mãn tính. Khi lượng tích tụ đạt 5g, nguy cơ tử vong rất cao.
- Hàn the ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt với người có đường ruột yếu. Nó dễ gây tiêu chảy, đau bụng, nôn mửa, tích tụ lâu ngày trong gan gây hại gan, suy nhược cơ thể.
- Hàn the tác động tiêu cực đến hệ thần kinh, có thể dẫn đến trầm cảm. Lượng độc tố tích tụ trong thận do hàn the lâu ngày sẽ gây suy yếu và rối loạn chức năng thận.
- Hàn the còn tiềm ẩn nguy cơ gây rụng tóc, rối loạn kinh nguyệt, đặc biệt cực kỳ nguy hiểm đối với trẻ em và thai nhi.
- Tiếp xúc, hít hoặc ăn phải hàn the có thể gây ra các phản ứng nghiêm trọng như phát ban, buồn nôn, nôn mửa, khó thở và nhiều vấn đề sức khỏe khác.
- Hàn the là chất độc hại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản. Tiếp xúc và tiêu thụ hàn the có thể gây rối loạn nội tiết tố, suy giảm khả năng sinh sản ở cả nam và nữ, dẫn đến giảm khả năng rụng trứng ở nữ giới và giảm lượng tinh trùng, khả năng di động tinh trùng ở nam giới.
4Ngộ độc hàn the là gì?
Hàn the là chất cấm dùng trong thực phẩm nhưng vẫn bị lạm dụng. Tiêu thụ quá mức có thể gây ngộ độc nghiêm trọng, ảnh hưởng sức khỏe.
Hàn the thường được sử dụng với hai dạng phổ biến.
- Tiêu thụ hàn the (15-30g borax) hoặc axit boric (2-5g) có thể gây ngộ độc cấp tính sau 6-8 giờ, dẫn đến tử vong trong vòng 36 giờ.
- Hàn the tích tụ trong cơ thể lâu ngày gây ngộ độc mãn tính, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan, khiến sức khỏe suy giảm nghiêm trọng.
5Phát hiện sớm dấu hiệu ngộ độc hàn the: Cách nhận biết nguy cơ tiềm ẩn
Ngộ độc hàn the cấp tính: Biểu hiện nguy hiểm cần nhận biết và xử trí kịp thời.
Ngộ độc hàn the cấp tính thường gây ra các triệu chứng như:
- Co giật
- Đau bụng
- Tiêu chảy
- Buồn nôn, nôn mửa
- Đau co cứng cơ
- Chuột rút vùng bụng
Bên cạnh đó, một số triệu chứng khác cũng có thể xuất hiện, tuy nhiên ít gặp hơn.
- Nhức đầu, chóng mặt
- Nhịp tim nhanh
- Sốc trụy mạch, bị kích động
- Da bị phát ban, tróc vảy, đặc biệt ở mông và lòng bàn tay.
- Có dấu hiệu kích thích màng não
- Suy thận
- Da xanh tím
- Hôn mê, hoang tưởng
Hàn the gây ngộ độc mãn tính, biểu hiện qua các triệu chứng như: buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng, đau đầu, chóng mặt, suy nhược cơ thể, tổn thương gan, thận.
Hàn the tích tụ trong cơ thể khó đào thải, gây ngộ độc mãn tính với các triệu chứng như:
- Sức khỏe suy giảm do ăn uống kém, dẫn đến biếng ăn và sụt cân đáng kể.
- Thường xuyên nôn mửa
- Tiêu chảy nhẹ
- Da bạn bị nổi mẩn đỏ, bong tróc, đặc biệt ở mông, lòng bàn tay và bàn chân.
- Rụng tóc, da xanh xao
- Hay bị co giật, động kinh
- Tình trạng suy thận, suy gan, suy nhược cơ thể nghiêm trọng, khả năng phục hồi hạn chế.
6Sơ cứu khi bị ngộ độc hàn the
Trong trường hợp ngộ độc hàn the cấp tính, điều cần làm đầu tiên là gây nôn cho nạn nhân để loại bỏ độc tố. Đồng thời, hãy gọi xe cấp cứu ngay lập tức. Nếu nạn nhân đã bất tỉnh, hãy đặt họ nằm nghiêng để đảm bảo đường thở thông thoáng và theo dõi tình trạng cho đến khi được đưa đến bệnh viện.
Hàn the ẩn chứa nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Để bảo vệ gia đình, hãy tìm hiểu kỹ về cách lựa chọn thực phẩm không chứa hàn the. Hãy ưu tiên các sản phẩm uy tín, nguồn gốc rõ ràng và hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, đặc biệt là các loại có vị ngọt, giòn bất thường.